ساخت پارک آبی و مراکز تفریحی
ایجاد یک پارک آبی یا مرکز تفریحی مبتنی بر آب، پروژه‌ای شگفت‌انگیز و رؤیایی است. مجموعه‌ای از هنرهای مختلف با هم می‌آمیزند: معماری، مهندسی سازه، اصول ایمنی و بهداشت، مدیریت آب و انرژی، و البته بازاریابی و تجربه کاربری. تهران و شهرهای دیگر ایران با رشد سریع در حوزه گردشگری داخلی و نیاز مردم به فضاهای تفریحی باکیفیت، بستری جذاب برای ایجاد چنین پروژه‌هایی هستند. آنچه پارک آبی را از یک استخر یا مجموعه آموزشی مجزا می‌کند، «یکپارچگی» و «روایت» آن است؛ یعنی هر بخش بخشی از داستانی بزرگ‌تر است که تجربه‌ای خاطره‌انگیز خلق می‌کند. همین ویژگی باعث شده که سرمایه‌گذاری در این حوزه، چه برای بخش خصوصی و چه نهادهای عمومی، بازگشت قابل توجهی داشته باشد و به یکی از شاخص‌های توسعه گردشگری تبدیل شود.
با این حال، پیچیدگی‌های فنی و حقوقی و همچنین ضرورت رعایت استانداردها و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، ساخت پارک آبی را به فرایندی حساس تبدیل می‌کنند.
دسترسی سریع
مطالعات امکان‌سنجی: آغاز پروژه ساخت پارک آبی
پیش از آنکه به طراحی سرسره‌ها و استخرهای موج فکر کنیم، باید به سه پرسش بنیادین پاسخ دهیم: پروژه کجاست؟ مخاطبان آن چه کسانی هستند؟ و چه مزیت رقابتی خواهد داشت؟ مطالعات امکان‌سنجی شامل بررسی بازار، تحلیل نیازهای مشتری، ارزیابی اقلیم و شرایط محیطی، مطالعه ویژگی‌های زمین و منابع آب و همچنین بررسی قوانین و مقررات محلی است. نتیجه این مطالعات مشخص می‌کند که آیا ساخت پارک آبی توجیه اقتصادی و فنی دارد یا نه. برای مثال، اگر آب و هوای منطقه بسیار سرد است و فصل استفاده کوتاه، شاید سرمایه‌گذاری روی پارک آبی سرپوشیده با بخش‌های حرارتی به صرفه باشد، در حالی که در مناطق گرم و خشک، پارک آبی روباز می‌تواند جذاب‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد.
انتخاب محل پارک آبی: اهمیت دسترسی
یک پارک آبی موفق باید هم به لحاظ جغرافیایی در مکان مناسبی قرار گیرد و هم به لحاظ دسترسی برای عموم مردم مناسب باشد. قرارگیری در مجاورت بزرگراه‌ها یا نقاط پرتردد شهری، پارکینگ کافی، دسترسی حمل و نقل عمومی و نزدیکی به مراکز اقامتی و خدماتی از عواملی هستند که باید در انتخاب محل لحاظ شوند. علاوه بر این، شرایط اقلیمی و زمین‌شناسی اهمیت دارد. پارک‌های آبی روباز در مناطق سردسیر باید به گونه‌ای طراحی شوند که در فصل سرما بسته شوند یا از سیستم گرمایش کارآمد بهره ببرند. همچنین سازه‌ها باید با توجه به نوع خاک، سطح آب زیرزمینی و احتمال زلزله محاسبه شوند. این واقعیت که تهران شهری زلزله‌خیز است و خاک مناطق مختلف آن ویژگی‌های متفاوتی دارد، لزوم مطالعات ژئوتکنیک و بارگذاری سازه‌ای را دوچندان می‌کند.
طراحی و معماری پارک آبی
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های ساخت پارک آبی، طراحی معمارانه است. در این مرحله، طراح باید با توجه به زمین پروژه، تم اصلی، سبک معماری و سلیقه مخاطبان، فضاها را شکل دهد. برای مثال، می‌توان یک پارک آبی را بر اساس موضوعات محلی (مانند فرهنگ ایرانی یا ویژگی‌های اقلیمی)، شخصیت‌های کارتونی یا داستانی، یا اصالت‌های تاریخی طراحی کرد. این تم‌ها در رنگ‌آمیزی، انتخاب مصالح، فرم سرسره‌ها، تزئینات و فضای سبز منعکس می‌شوند.
طراحی یکپارچه علاوه بر زیبایی، شامل رعایت «مسیر حرکت» است: بازدیدکنندگان باید بتوانند بدون سردرگمی، از یک بازی به بازی دیگر بروند، در مناطقی برای استراحت توقف کنند و خدمات غذایی و رفاهی را به‌راحتی بیابند. برای خانواده‌ها، وجود فضاهای امن برای کودکان خردسال در کنار نواحی پرهیجان جوانان اهمیت دارد. پس طراحی باید به گونه‌ای باشد که جریان افراد کنترل شود، نقاط تجمع بیش از حد ایجاد نشود و ایمنی در سرتاسر پارک برقرار باشد.
ایمنی و استانداردهای پارک آبی
یکی از ارکان هر پروژه پارک آبی، ایمنی است؛ از طراحی تا بهره‌برداری باید بر اساس استانداردهای بین‌المللی و داخلی انجام شود. این استانداردها شامل ابعاد و شیب سرسره‌ها، سرعت خروجی در سرسره‌های تیوپی، حداقل عمق استخرها، فاصله بین امکانات، ظرفیت‌های هر ناحیه، ملزومات دسترسی و حتی جنس مصالح هستند. همچنین در مسیر اجرای پروژه، رعایت مقررات سازمان آتش‌نشانی، وزارت بهداشت و شهرداری اجباری است. برای مثال، سیستم اعلام و اطفای حریق، تهویه سالن‌ها در پارک‌های سرپوشیده، تعداد و جانمایی تجهیزات نجات‌غریق و مراکز کمک‌های اولیه، از جمله الزامات است. نصب نرده و حفاظت در اطراف سرسره‌ها، استفاده از پله‌ها و مسیرهای ضدلغزش، و فراهم کردن وسایل شنا برای کودکان و افراد کم‌توان نیز از تدابیر ایمنی است.
تجهیزات و فناوری پارک آبی
بعد از طراحی و ساخت سازه‌ها، پارک آبی به تجهیزات و فناوری‌های متعدد نیاز دارد؛ از پمپ‌های گردش آب و فیلترهای شنی پرظرفیت گرفته تا سیستم‌های پیشرفته تصفیه و گندزدایی. یکی از نقاط قوت پارک‌های آبی مدرن، استفاده از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های ازن و اشعه UV است که با کاهش مصرف کلر، آب را سالم‌تر و شفاف‌تر نگه می‌دارند. انتخاب پمپ و فیلتر، باید متناسب با حجم آب و میزان استفاده از استخرها باشد، زیرا استخرهای پارک آبی معمولاً هزاران مترمکعب آب دارند و در اوج تابستان توسط صدها نفر استفاده می‌شوند. درنتیجه سیستم گردش و فیلتراسیون باید قدرتمند، خودکار و قابل مانیتورینگ باشد.
علاوه بر سیستم‌های تصفیه، تجهیزات بازی، مهم‌ترین بخش پارک آبی هستند. سرسره‌های مرتفع، تونل‌های مارپیچ، سرسره‌های شوت‌داون، بادی‌برد، استخر موج و رودخانه‌های خروشان هر یک استاندارد و پیچیدگی خاصی دارند. انتخاب سازنده و تامین‌کننده تجهیزات با کیفیت و دارای گواهی‌های معتبر، موفقیت پروژه را تضمین می‌کند. شرکت‌هایی مانند «اقیانوس آبی» با تجربه عملیاتی در اجرای پروژه‌های آبزی، می‌توانند در این زمینه نقش راهبردی ایفا کنند؛ این شرکت با فراهم آوردن تجهیزات استاندارد، طراحی علمی و اجرای مهندسی، سرمایه‌گذاران را در مسیر ساخت پارک آبی همراهی می‌کند و تجربه‌ای امن و لذت‌بخش برای استفاده‌کنندگان فراهم می‌سازد.
سیستم مدیریت آب، انرژی و بهداشت در پارک آبی
از آنجا که پارک‌های آبی حجم عظیمی از آب را به گردش درمی‌آورند، مدیریت منابع آبی و انرژی موضوعی حیاتی است. معمولاً سیستم‌های جمع‌آوری و بازگردانی آب (به‌ویژه در سرسره‌ها و رودخانه‌های خروشان) طراحی می‌شود تا اتلاف آب به حداقل برسد. فیلترهای قدرتمند باید ذرات معلق را حذف کنند تا استخرها در بالاترین سطح شفافیت باقی بمانند. این فرآیند مصرف انرژی بالایی دارد؛ بنابراین استفاده از پمپ‌های دور متغیر و سیستم‌های هوشمند کنترل توان می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد. در بعضی پروژه‌ها، تجهیز پارک به کلکتورهای خورشیدی یا پانل‌های فتوولتائیک برای تامین بخشی از انرژی برق یا گرمایش آب، نیز در نظر گرفته می‌شود تا اثرات زیست‌محیطی کاهش یابد.
بهره‌برداری و خدمات پس از افتتاح پارک آبی
ساخت پارک آبی تنها آغاز مسیر است؛ بهره‌برداری و نگهداری صحیح، موفقیت و سودآوری آن را در بلندمدت تضمین می‌کند. این مرحله شامل مدیریت کارکنان، برنامه‌ریزی ظرفیت و ایمنی، بازاریابی، سرگرمی و خدمات رفاهی است. آموزش نجات‌غریق‌ها و پرسنل فنی، تدوین برنامه‌های نظافت روزانه و هفتگی، کنترل مداوم پارامترهای آب، برنامه‌ریزی رویدادها و جشنواره‌ها برای جذب مشتریان، و نظارت بر تجربه بازدیدکنندگان از وظایف مدیران پارک آبی است.
در اینجا نیز نقش شرکت‌های متخصص مانند «اقیانوس آبی» پررنگ است. این شرکت علاوه بر طراحی و ساخت، خدمات مشاوره‌ای برای دوره بهره‌برداری ارائه می‌دهد: از آموزش پرسنل تا ارائه برنامه‌های سرویس و نگهداری و حتی ارتقاء فناوری. چنین همکاری‌هایی باعث می‌شود مالکان نگران کارکرد و هزینه‌های غیرمنتظره نباشند و بتوانند تمرکز خود را بر توسعه بازاریابی و بهبود تجربه مشتری بگذارند.
حضور مجموعه اقیانوس آبی در پروژه ساخت پارک آبی بلواوشن کیش
یکی از نمونه‌های بارز توانمندی و همکاری شرکت «اقیانوس آبی»، مشارکت در طراحی و اجرای سیستم موتورخانه و سامانه‌های گردش و تصفیه آب پارک آبی بلو اوشن کیش است. این پروژه که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های آبی ایران شناخته می‌شود، به دلیل داشتن انواع سرسره‌های مرتفع، استخر موج، رودخانه خروشان و بخش‌های تفریحی متنوع، نیاز به سیستمی پیچیده و در عین حال پایدار داشت. تیم مهندسی «اقیانوس آبی» با تحلیل دقیق حجم آب، بار حرارتی و نیازمندی‌های گندزدایی این مجموعه، سامانه‌ای یکپارچه از پمپ‌های صنعتی، فیلترهای چندلایه، مبدل‌های حرارتی و سیستم‌های هوشمند تزریق مواد شیمیایی طراحی کرد که بتواند در اوج استفاده، آب را با کیفیتی عالی و دما و فشار مناسب در گردش نگه دارد. این همکاری نه‌تنها نشان داد که شرکت اقیانوس آبی قادر است پروژه‌های بزرگ و پیچیده را با دقت بالا به سرانجام برساند، بلکه به سرمایه‌گذاران و مدیران پارک‌های آبی آینده اطمینان می‌دهد که می‌توانند روی دانش و تجربه این مجموعه حساب کنند تا فضایی امن، بهداشتی و هیجان‌انگیز برای خانواده‌ها فراهم آورند.
پروژه‌های شاخص خود را به اقیانوس آبی بسپارید
ساخت پارک آبی و مراکز تفریحی آبی، همان‌طور که دیدیم، پروژه‌ای چندوجهی است. مطالعه دقیق، طراحی خلاقانه، رعایت استانداردها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، مدیریت منابع و انرژی، و در نهایت، بهره‌برداری حرفه‌ای، عناصر اساسی برای موفقیت این پروژه‌ها هستند. سرمایه‌گذاران و نهادهای دولتی باید بدانند که تنها ایجاد سازه و خرید تجهیزات کافی نیست؛ بلکه یک پارک آبی خوب، نیازمند یکپارچه‌سازی این عناصر و پشتیبانی مستمر است. در این میان، همکاری با شرکت «اقیانوس آبی» که تجربه گسترده و دانش تخصصی در این زمینه دارد، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. اقیانوس آبی با ترکیب مهندسی و طراحی، ضمن رعایت استانداردها، به خلق فضاهایی می‌پردازند که نه تنها ایمن و بهداشتی‌اند، بلکه خاطراتی ماندگار برای مردم می‌سازند. بنابراین، اگر رویای ساخت پروژه مرکز تفریحی آبی را در سر دارید، گام نخست را با مطالعه، برنامه‌ریزی و انتخاب شریکی مطمئن بردارید تا این رویا به واقعیت تبدیل شود.
پرسش‌های متداول مشتریان
- کدام استاندارد مرجع برای طراحی/ساخت و بهره‌برداریِ سرسره‌های آبی است؟
-
استاندارد پایه ASTM F2376 است؛ دامنه‌اش «طبقه‌بندی، طراحی، ساخت، تغییرات عمده و بهره‌برداری از سامانه‌های سرسره آبی» را پوشش می‌دهد. در اسناد خرید/قرارداد از سازنده بخواهید: ۱) گواهی مطابقت کامل با نسخه روز ASTM F2376 و نقشه‌های مُمهور مهندس ذی‌صلاح، ۲) مدارک محاسبات هیدرولیک/ساخت، ۳) دفترچه O&M و دستورالعمل‌های ایمنی/تخلیه اضطراری، ۴) تست پیش از بهره‌برداری شامل کنترل دبی، فاصله اعزام (dispatch), کارایی E-stop و مشاهده‌پذیری اپراتور. برای دسترسی، صف‌بندی و کنترل ورود نیز می‌توانید از بندهای مقرراتی ایالتی/شهری نمونه (WAC 246-262-070) الهام بگیرید که به ریل دستگیره، سطوح ضدلغزش و ایستگاه‌های اپراتوری با دید کافی تأکید دارد.
- نرخ گردش آب (Turnover) هر بخش را چطور تعیین کنیم؟
-
نقطه شروع، جدول 4.7.1.10 «کُد مدل بهداشت آبی» (MAHC از CDC/CMAHC) است. بر اساس آن، حداکثر زمان گردش برای برخی فضاها عبارت است از: استخر موج ۲ ساعت، رودِ آرام ۲ ساعت، پلِنج/حوضچه فرود ۱ ساعت، محوطه بازی تعاملی ۳۰ دقیقه و حوضچه کم‌عمق کودک ۱ ساعت (برای این دو مورد، الزام ضدّعفونی ثانویه نیز ذکر شده است). معیار محاسبه ساده است: حجم کل ÷ دبی عبوری از فیلتراسیون = زمان گردش. هنگام طراحی، به پِیک ترافیک، بار آلودگی، و افزونگی پمپ/فیلتر هم ضریب اطمینان بدهید.
- برنامه‌ریزی نجات‌غریق و زون‌بندی نظارت را چگونه استاندارد کنیم؟
-
MAHC بخش 6.3.3 داشتن «پروتکل‌های نظارت با نجات‌غریق واجدصلاحیت» و EAP (برنامه اقدام اضطراری) را الزام می‌کند؛ همچنین راهنمای CMAHC برای «آموزش سرپرست نجات‌غریق» به ترسیم و ارزیابی نقشهٔ زون‌های پایش، پایش عملکرد نگهبانان، و آمادگی CPR/AED تصریح دارد. در آموزش‌های حرفه‌ای، شاخص‌هایی مثل «تشخیص و دسترسی به دورترین نقطهٔ زون در ~۲۰ ثانیه» به‌عنوان معیار توان عملیاتی مطرح می‌شود. بنابراین پیش از افتتاح، برای هر نقطه پارک Zone Coverage Diagram ترسیم کنید، نسبت نیرو/ظرفیت را با سناریوهای پیک بازنگری کنید، و مانور EAP دوره‌ای بگذارید.
- چه زمانی ضدعفونی UV/اوزن «الزامی» است و تفاوت ضدعفونی Secondary با Supplemental چیست؟
-
طبق MAHC/CMAHC، برای فضاهای پرریسک—مانند (اسپلش‌پد)—وجود سامانه ضدّعفونی ثانویه (UV-C یا اوزن) الزام دارد؛ علت اصلی، خطر انگلی مثل کریپتوسپوریدیوم است که به کلر مقاوم‌اند. سند PHTA نیز تفاوت را روشن می‌کند: Secondary برای اماکن پرریسک «الزامی» است و همیشه در کنار یک هالوژن اولیه (کلر/برم) کار می‌کند؛ اما Supplemental اختیاری و برای بهبود کیفیت آب است. برای اسپلش‌پدها، CDC علاوه بر نیازهای کنترلی، دستورهای عملیاتی ویژه و آموزش اپراتور را هم گوشزد می‌کند.
- ظرفیت‌دهیِ پارک و اسناد بهره‌برداری (SOP) را از چه زمانی تدوین کنیم؟
-
تجربهٔ ما نشان می‌دهد تدوین استانداردهای خرید، رویه‌های عملیاتی و SOPها باید ماه‌ها پیش از افتتاح آغاز شود. به عنوان مثال—پارکی با ۲۷ سرسره—به «حدود ۸۰۰ سند SOP» نیاز دارد؛ یعنی برای هر نقطه و سناریو (اعزام/تخلیه، توقف اضطراری، بارش، آلودگی آب، قطع برق، تعمیرات) دستورِ مکتوب لازم است. این عمقِ مستندسازی به استخدام هدفمند، آموزش، تأمین به‌موقع اقلام مصرفی و پایش کیفیت کمک می‌کند و در روز افتتاح، شما را از تصمیم‌های بداهه نجات می‌دهد.
